Aan de slag in de graad met ZRL
Hoe ga je aan de slag met de collega's uit dezelfde graad?
Hieronder vind je een voorstel voor een duidelijke, stapsgewijze handleiding voor de leerkrachten per graad die samen werk willen maken van een gecoördineerde en gedragen aanpak rond zelfregulerend leren (ZRL). Aansluitend geef ik ook werkvormen en ideeën om samenwerking, eigenaarschap én opvolging te versterken.
Stappenplan: een gedragen aanpak als team
1
Gezamenlijk kader en ambitie bepalen
-
Wat verstaan we onder ZRL in onze graad?
-
Welke ZRL-vaardigheden vinden wij prioritair (bv. doelen stellen, plannen, zelfmonitoring…)?
-
Welke leerlingenvaardigheden missen we vandaag het meest?
Werkvorm:
Kaartendialoog: laat leerkrachten in duo’s de ZRL-vaardigheden rangschikken van “hoogste nood” tot “minder belangrijk”. Bespreek de resultaten en kom tot 2–3 kernvaardigheden waarop jullie willen focussen.
2
Zicht krijgen op wat al gebeurt
-
Welke ZRL-vaardigheden komen al spontaan aan bod in onze vakken?
-
Waar zitten impliciete praktijken (bv. feedback geven, reflectievragen, planningsopdrachten)?
-
Waar zitten hiaten?
Werkvorm:
ZRL-scan per vak: vul individueel of in duo een korte checklist in: welke ZRL-elementen komen waar aan bod? Visualiseer de resultaten (bv. op een matrix of tijdslijn).
3
Selectie maken en rollen afspreken
-
Welke vaardigheden pakken we eerst aan? (max. 2–3 per semester)
-
Welke leerkracht/vakgroep introduceert of leert de vaardigheid aan?
-
Welke leerkrachten versterken of herhalen die vaardigheid in hun lessen?
-
Wie evalueert de toepassing?
4
Afspraken maken over taal en aanpak
-
Welke taal gebruiken we in alle lessen (bv. “wat is je doel?”, “welke strategie kies je?”)?
-
Welke hulpmiddelen gebruiken we klasoverschrijdend (bv. reflectiekaartjes, strategiechecklist)?
-
Hoe zorgen we voor herkenbaarheid en transfer?
-
​
Werkvorm:
Microleerlijn uittekenen: in kleine groepjes ontwerpen leerkrachten een stappenplan voor één ZRL-vaardigheid (bv. ‘zelfevaluatie’). Elk groepje kiest: Hoe ziet dat eruit in een eerste, tweede, derde les?
5
Opvolging en bijsturing
Plan vaste reflectiemomenten (bv. om de 6 of 8 weken):
-
Hoe loopt het aanleren en inoefenen?
-
Merken we effect bij leerlingen?
-
Waar moet bijgestuurd worden?
Controlemechanisme:
ZRL-check-in (kort formulier of digitaal formulier per leerkracht):
-
Wat heb je de voorbije weken gedaan rond ZRL?
-
Wat werkte goed? Wat was lastig?
-
Welke leerlingreacties merk je op?
-
Verzamel deze input centraal (bv. bij graadcoördinator of ZRL-trekker) en gebruik ze voor het overleg.